Genomlesing

Byggisteinarnir í DNA-num eru 3,2 mia. basur. Talan er um fýra ymsar basur, vanliga umboðaðar við stavunum: A, T, C og G. Raðfylgjan á basunum avger arvaeginleikarnar hjá tí einstaka.

Tá tú nýtir sekventeringstøkni at lesa genomið við, er tað raðfylgjan á hesi ovurstóru nøgdini av basum, sum verður lisin. Lesingin gevur okkum vitan, sum ger, at vit verða betur før fyri at fata ymsar sjúkur, og vit fáa veitt eina neyvari og munadyggari viðgerð.

Nakrar sjúkur kunnu standast, tá basurnar av ymsum orsøkum verða skiftar út, basur leggjast afturat ella hvørva eins og ein stavivilla í DNA-num. Vit kunnu tí eitt nú samanbera genomini hjá einum sjúklingabólki og einum bólki av frískum fólki við tí endamáli at staðfesta ávís mynstur. Tílíkar greiningar kunnu kortleggja møgulig sambond millum íleguvariantar og sjúku, og tann vitanin, sum fæst til vega, kann brúkast til at málrætta viðgerðina til einstaka sjúklingin – sonevnt persónlagað medisin.

Summar sjúkur kunnu standast av bert einum støkum frábrigdi í einari basu, meðan aðrar sjúkur eru meira samansettar, og orsøkin kann liggja í fleiri ymsum ílegum og møguliga eisini ávirkast av umhvørvisárinum.

Les meira um mannagongdina í genomlesingum.